به گزارش قدس خراسان، مؤسسات و کانون‌های فرهنگی را به عنوان حوزه‌ای که به طور مستقیم با مردم در ارتباط است، می‌توان ظرفیت و بستری مناسب برای افراد خلاقی دانست که می‌توانند در حوزه فرهنگ و هنر اثرگذار باشند؛ اما گاهی همین مؤسسات به دلیل برخی تخلفات و نگاه‌های غلط، از مسیر کار فرهنگی خارج و به بنگاه‌های اقتصادی بدل می‌شوند.
رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان طرقبه شاندیز در گفت‌وگو با خبرنگار ما در این زمینه گفت: ما در حوزه مؤسسات در چند بخش فعالیت داریم؛ حوزه کانون‌های مساجد است که زیر نظر دبیرخانه کانون‌های مساجد فعالیت دارند و دیگری مؤسسات فرهنگی و هنری هستند. برخی مؤسسات نیز در قالب کانون‌های آگهی تبلیغات ثبت می‌شوند. شهرستان طرقبه‌شاندیز در این مدت به سمت ثبت مؤسسات تخصصی رفته و تاکنون دست‌کم دو مؤسسه جدید و چند آموزشگاه هنری جدید هم ثبت شده است. بیش از ۲۰ کانون فرهنگی مسجد فعال هستند که فعالیت‌های فرهنگی مسجدمحور دارند.
رضا چاوشان بیان کرد: مؤسساتی که زیرنظر ارشاد فعالیت می‌کنند، تک‌منظوره یا چندمنظوره هستند. مؤسسه تک‌منظوره به این معناست که در یک موضوع تخصصی فعالیت می‌کنند و طراح و مجری فعالیت‌هایی در همان حیطه هستند. در همین راستا امسال در شاندیز موفق شدیم یک مؤسسه را در حوزه کتاب و کتاب‌خوانی به ثبت برسانیم.
حوزه فرهنگ و ارشاد به تبیین مجدد نیاز دارد
وی با اشاره به اینکه حوزه فرهنگ و ارشاد نیاز به تبیین مجدد دارد، گفت: خیلی از مسائل برای مردم روشن نیست و هنوز نمی‌دانند چطور می‌توانند با اداره ارشاد ارتباط بگیرند و این ارتباط چه مزایا و معایبی برای آن‌ها دارد. یکی از مسائلی که مردم به آن آگاه نیستند، مسئله مربوط به مؤسسات تک‌منظوره و چندمنظوره است. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با ثبت مؤسسات فرصت کار فرهنگی مبتکرانه و خلاقانه را برای افراد فراهم کرد. مؤسسه‌ای که ثبت شود، طراح میدان فعالیت فرهنگی می‌شود و اگر طرحی قوی ارائه کند، این ظرفیت را دارد که ردیف اعتبارات سال آینده به آن اختصاص یابد و میان طرح‌های فرهنگی در کشور جا باز بکند.
چاوشان ادامه داد: اداره‌های فرهنگ و ارشاد بودجه مشخصی ندارند و مجری نیستند. بودجه براساس طرح‌های میدانی مؤسسات فرهنگی و هنری اختصاص پیدا می‌کند و اینجاست که اهمیت ثبت مؤسسات مشخص می‌شود. هرچه تعداد مؤسسات و طرح‌های ارائه شده بیشتر باشد، زمینه فعالیت فرهنگی بیشتر فراهم می‌شود.
مؤسسات فرهنگی و هنری یا بنگاه اقتصادی؟
وی به مشکل اساسی برخی مؤسسات فرهنگی و هنری اشاره کرد و گفت: گاهی اوقات برخی مؤسسات ثبت می‌شوند؛ اما با نگاه کار اقتصادی فعالیت می‌کنند. برای مثال برگزاری یک کنسرت در تهران و شهرستان از طرف اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی صورت نمی‌گیرد. درخواست این کنسرت توسط یک مؤسسه ارائه و مؤسسه مجری آن برنامه می‌شود و نقش اداره ارشاد حمایت، نظارت و راهبری موضوع است و مجری میدان نیست. گاهی اوقات مؤسسات با نگاه کار اقتصادی ثبت می‌شوند و آسیب این موضوع اینجاست که وقتی نگاه فرد به این سمت سوق پیدا کند، از طراحی میدان فرهنگی باز می‌ماند و دود آن به چشم مردم می‌رود.
رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان طرقبه‌شاندیز اظهار کرد: برای مثال مؤسسات فرهنگی و هنری این شهرستان به عنوان طراح میدان، چند برنامه برای شب یلدا ارائه دادند که از آن حمایت کرده و نظارت داشته باشیم. ما ظرفیت اجرا را به مؤسسات واگذار کردیم و باید میدان‌داری کنند. شهرداری‌ها خیلی از پروژه‌ها را به بخش خصوصی و پیمانکار می‌سپارند. اگر در حوزه کار فرهنگی و هنری نیز این اتفاق بیفتد و مؤسسات رسمی تبدیل به میدانداران عرصه فعالیت های فرهنگی بشوند، چند اتفاق مثبت می‌افتد که یکی کارآفرینی است. چند جوان هوشمند و خلاق مؤسسه‌ای را ثبت کردند و می‌توانند فعالیت را به نفع مردم شکل بدهند.
وی با اشاره به اینکه مؤسساتی که ثبت می‌شوند نیز به حمایت نیاز دارند، افزود: مؤسساتی هم داریم که با دغدغه و انگیزه ثبت می‌شوند؛ اما برای مثال طرح قوی آن‌ها به سرقت می‌رود و از دست طراح خارج شده و موجب دلسردی می‌شود.
چاوشان در ادامه مطرح کرد: وقتی مؤسسه درخواست برگزاری و اجرای یک برنامه را به عنوان میداندار فعالیت فرهنگی به اداره ارشاد می‌آورد، وارد فاز استعلامات می‌شود که چند مرحله دارد. بخش استعلامات مربوط به خود مؤسسه است که آیا این مؤسسه با توجه به برنامه‌های پیشین صلاحیت دریافت مجوز را دارد یا خیر. استعلام بعدی مربوط به هنرمندان حاضر در برنامه است. استعلامات میان دستگاه‌هایی که به هر شکل با حوزه درگیر می‌شوند نیز باید صورت بگیرد. این مراحل طی شده و در نهایت مجوز صادر می‌شود. در این مسیر امکان دارد در راستای تبلیغ و فروش آن طرح تخلفاتی صورت بگیرد. اگر برنامه عمومی و ناظر آن ارشاد باشد، با تخلفات از تبلیغات گرفته تا فروش در هر مرحله‌ای که رخ بدهد حتی هنگام اجرای برنامه، برخورد شده و برخی اوقات موجب می‌شود مؤسسه تا مدتی تعلیق شده و از فعالیت عمومی فاصله بگیرد.
به مؤسسات فرهنگی و هنری نگاه کارآفرینی داشته باشیم
وی با تأکید بر اینکه موضوع مؤسسات فرهنگی و هنری نیازمند طرحی فرا استانی است، گفت: لازم است با نگاه فعالیت‌های کارآفرینی این مؤسسات را بازبینی کنیم. برای مثال یکی از زمینه‌هایی که مؤسسات می‌توانند در آن فعالیت کنند، طراحی و ایجاد کتابخانه برای اداره‌ها و مؤسسات است. پرسش این است که آیا سازمان‌های بزرگ کتابخانه دارند یا خیر. از طرفی چقدر به مؤسسات میدان دادیم و از آن‌ها حمایت و بر آن‌ها نظارت کردیم. در شورای فرهنگ عمومی تمام دستگاه‌های متولی عضو هستند؛ اما این موضوع تاکنون محقق نشده و در طرقبه و شاندیز هنوز کتاب‌فروشی دائم نداریم و یک فرایند مناسب را طراحی نکردیم تا در اختیار جوانان خلاق قرار بدهیم. ما موظفیم بسترسازی کارآفرینی را در کار فرهنگی و هنری به صورت قوی به نفع مردم انجام بدهیم.
چاوشان مطرح کرد: دستگاه فرهنگ و ارشاد اسلامی دستگاه راهبر، حامی و ناظر است؛ یعنی میدان اجرا را فراهم می‌کند و از مجری حمایت و بر آن نظارت دارد. در این مسیر باید دستگاه‌های متولی همفکری کرده و در موضوعات مختلف مسیر جریان‌سازی را مشخص کنند. هرچه هم‌افزایی دستگاه‌ها بیشتر باشد، این مسیر هموارتر می‌شود.
وی با تأکید بر اینکه نباید از چارچوب قانون عبور کنیم، افزود: بارها دیده‌ایم کاری فرهنگی به مرحله اجرا رسیده و دیده شده؛ اما به خاطر مسائل سلیقه‌ای و مواردی که در قانون مصداق ندارند، صدمه دیده است. برنامه‌ای که در مسیر دریافت مجوز است و مشکل اجرا ندارد، نباید بنا بر سلیقه شخصی لغو شود.
مجوز کافه‌کتاب‌ها با صنف بستنی‌فروشی‌هاست
چاوشان با اشاره به اینکه با وجود نبود کتاب‌فروشی دائمی در طرقبه‌شاندیز، کافه‌کتاب‌های شهرستان نیز تعطیل شده‌اند، گفت: دریافت مجوز کافه‌کتاب‌ها ذیل اداره ارشاد نیست و از صنف آبمیوه و بستنی‌فروشی‌ها و نوشت‌افزار مجوز می‌گیرند. این هم یک خلأ قانونی است. باید بررسی کرد که ناظر میدانی این واحدها ارشاد باشد یا خیر. کافه‌کتاب‌های بسیار قوی داریم که از خیلی مؤسسات نیز بهتر عمل کرده‌اند و برعکس مؤسساتی نیز داریم که برخی اوقات کتاب‌ها و خوراک فرهنگی غیرمجاز به مردم ارائه می‌کنند.
وی ادامه داد: در هر پروژه عمرانی مهندس و کارشناسان مختلفی دخیل هستند و پروژه را طراحی می‌کنند؛ اما حوزه‌ای که کمتر به آن توجه می‌شود، مدیریت فرهنگی است. در شهرستانی مثل طرقبه‌شاندیز که بیش از ۶ هزار و ۵۰۰ واحد صنفی دارد، چرا نباید پیش از صدور مجوز نهایی واحد صنفی، با همان نگاه کارآفرینی، واحد صنفی را به یک مؤسسه فرهنگی جوان و خلاق متصل کنیم؟ اگر این اتفاق بیفتد، در طراحی فضا و فضاسازی رایحه خوب و لذتبخش فرهنگ را بهتر استشمام می‌کنیم. در حالی که امروز می‌بینم حتی معماری قدیمی و سنتی ما در حال فراموشی است.
چاوشان افزود: اگر به جد در این حوزه دغدغه نداشته باشیم، آنچه دچار خدشه سنگین می‌شود، هویت است؛ هویت ملی، قومی و حتی گویش و لهجه ما. حوزه فرهنگ و هنر در همه ابعاد گسترده است و هر رخدادی که داریم، خارج از این حوزه نیست و اگر حمایت خوبی از این حوزه صورت بگیرد، خروجی‌ها نیز به نفع مردم خواهد بود.
اگر به مؤسسات و کانون‌های فرهنگی و هنری به عنوان بستری برای کارآفرینی جوانان خلاق و دغدغه‌مند نگاه کنیم، شکل حمایت‌ها و نظارت بر آن‌ها نیز متحول شده و عرصه برای انجام فعالیت‌ها بیشتر می‌شود.
خبرنگار: محدثه مودی
نظر شما